Łysica - szlak na najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich

Łysica potocznie nazywana Górą św. Katarzyny to najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich. Jej wschodni wierzchołek o nazwie Agata (lub Zamczysko) liczy 614 m n.p.m. i tym samym jest najniższym ze szczytów Korony Gór Polski. Góry Świętokrzyskie porośnięte są lasami jodłowymi i bukowymi, a charakterystyczne dla ich krajobrazu są mi.in. strome stoki w wyższych partiach oraz gołoborza. Wędrując na Łysicę czerwonym szlakiem ze św. Katarzyny, zobaczysz nie tylko przepiękne lasy i wychodnie kwarcytów, ale także Kapliczkę i źródełko św. Franciszka, a nawet „graffiti” wykonane własnoręcznie przez Stefana Żeromskiego! Zapraszamy po opis szlaku na Łysicę, ciekawostki i informacje praktyczne.

Góry Świętokrzyskie – krótka charakterystyka

Góry Świętokrzyskie są jednym z najstarszych łańcuchów górskich nie tylko w Polsce, ale i w Europie! Kilkakrotnie ulegały wypiętrzaniu, niszczeniu i zalewaniu przez morza. Ostatecznie ukształtowała je orogeneza alpejska. Jak już wspomniałam, charakterystyczne dla krajobrazu najwyższych partii Gór Świętokrzyskich są strome stoki, głęboko wcięte doliny, skałki ostańców i gołoborza. Góry porośnięte są lasami jodłowymi i bukowymi. Na ich terenie utworzono Świętokrzyski Park Narodowy. Do ważniejszych ośrodków turystycznych należą, oprócz Kielc, Nowa Słupia oraz Święta Katarzyna, z której rozpoczynamy wędrówkę na Łysicę.

Święta Katarzyna – jak dojechać

Dojazd samochodem: Święta Katarzyna znajduje się w odległości ok. 23 km od centrum Kielc, przy drodze nr 752 (Górno – Rzepin). Najdogodniejszy dojazd z Kielc prowadzi drogą krajową nr 74 (wyjazd z Kielc ulicą Świętokrzyską). W miejscowości Górno należy skręcić w lewo w drogę krajową nr 752 (kierunek Starachowice). Można również skręcić wcześniej, na rondzie w Cedzynie, w trzeci zjazd (kierunek Święta Katarzyna), i dojechać przez Leszczyny, Ciekoty i Wilków.

Dojazd komunikacją – autobusem/busem: Z Kielc do Świętej Katarzyny można dojechać również komunikacją publiczną – autobusem PKS, z dworca przy ul. Czarnowskiej 12 (charakterystycznego kieleckiego spodka) lub busem, z dworca przy ul. Żelaznej 18 (naprzeciwko dworca PKS). Rozkłady jazdy można sprawdzić odpow. na stronach: www.pks.kielce.pl oraz www.busy-kielce.pl. Kierunek autobusu/busa to Starachowice przez Bodzentyn).

Święta Katarzyna – parking

W Świętej Katarzynie w okolicy wejścia na szlak, dostępne są dwa parkingi. Polecamy Ci parking tuż obok Klasztoru Bernardynek. Jeśli będziesz jechać drogą z Górna, to będąc już w Świętej Katarzynie i wyjeżdżając z terenu zadrzewionego, zobaczysz w odległości niecałych 100 m zabudowania klasztorne. Skręć w prawo w szutrową uliczkę z zakazem wjazdu i tabliczką „Nie dotyczy mieszkańców” jeszcze przed terenem klasztoru. Zobaczysz po prawej stronie wjazd na niewielki parking. Jadąc z przeciwnej strony (jeśli wybierzesz dojazd z Kielc przez Ciekoty), na parking musisz skręcić w lewo za klasztorem. Parking jest płatny „co łaska”.

Jeśli nie zmieścisz się na parkingu klasztornym (a w weekendy to bardzo prawdopodobne – nie jest on duży), możesz zaparkować po przeciwnej stronie ulicy. Nieco za klasztorem, obok punktu Informacji Turystycznej, znajduje się nowy parking na 60 samochodów. Parking na razie jest bezpłatny, ale docelowo trzeba będzie uiścić opłatę za postój.

Szlak na Łysicę ze Świętej Katarzyny

• Początek i koniec szlaku – Święta Katarzyna

• Oznaczenie szlaku – czerwone

• Długość trasy: ok. 5 km (tam i z powrotem)

• Czas przejścia: ok. 2-2,5 godz.

• Przewyższenie: ok. 275 m

• Trudności: szlak łatwy, idealny dla początkujących lub na rozruch po zimie

• Łysica należy do Korony Gór Polski

• Wstęp do ŚPN – 10,00 PLN bilet normalny, 5,00 PLN bilet ulgowy, do kupienia w kasie przy wejściu lub na stronie internetowej ŚPN

Ze świętej Katarzyny na Łysicę prowadzi czerwony szlak, który jest częścią Głównego Szlaku Świętokrzyskiego im. Edmunda Massalskiego. Zanim jednak wyruszysz na szlak, koniecznie zajrzyj do kaplicy, która znajduje się tuż obok parkingu klasztornego.

Kapliczka Janikowskich, in. tzw. kapliczka Żeromskiego

Kapliczka Janikowskich, zwana potocznie kapliczką Żeromskiego, znajduje się tuż przy miejscu, gdzie szlaki turystyczne prowadzą w las, po prawej stronie drogi łączącej Górno z Bodzentynem. Była to kaplica grobowa rodziny Janikowskich i znajduje się w miejscu, które jeszcze w połowie XIX w. zajmował cmentarz grzebalny. A co wspólnego ma z tym miejscem Stefan Żeromski? Wszystko za sprawą wycieczki dwóch uczniów kieleckiego gimnazjum: Jana Strożeckiego i przyszłego pisarza Stefana Żeromskiego. 2 sierpnia 1882 r. wybrali się oni na Łysicę. Zatrzymując się przy kapliczce, postanowili, że pozostawią po sobie pamiątkę. Wyryli więc napis: „Stefan Żeromski / D. 2 Sier. 1882/ Jan Strożecki”. Pisarz wspominał, że przy swoim nazwisku dopisał: „uczeń drugiej klasy”, lecz nie ma śladu po tych słowach. Co ciekawe, jest to jedyny zachowany autograf pisarza z tamtych lat.

Łysica – wędrówka szlakiem

Początkowo czerwony szlak wiedzie wzdłuż klasztornych murów, tutaj zobaczysz również niebieskie oznaczenie szlaku. Ścieżki rozdzielają się przy bramie parku narodowego z napisem „Puszcza Jodłowa”. Niebieski szlak odbija na północ w kierunku Bodzentyna, czerwony zaś skręca w prawo. Zaraz po przekroczeniu bramy, po prawej stronie, zobaczysz obelisk upamiętniający mieszkańców okolic wymordowanych przez Niemców w 1943 r., a jeśli skręcisz w lewo i przejdziesz po drewnianym mostku, zobaczysz symboliczne mogiły żołnierzy AK.

Szlak na Łysicę – źródełko i kapliczka św. Franciszka

Kolejnym ciekawym miejscem na szlaku jest niewielka polana otoczona Puszczą Jodłową, gdzie spod ziemi wypływa źródełko św. Franciszka. Jedni wiążą jego powstanie z legendą o dwóch siostrach, które mieszkały w pięknym zamku na szczycie Łysicy, inni zaś twierdzą, że ma ono moc uzdrawiającą – podobno leczy choroby oczu, ale też spełnia marzenia! Tutejsi mieszkańcy chyba rzeczywiście wierzą w magiczną moc źródlanej wody, napełniają nią bowiem baniaki i zabierają do domu. Nieopodal stoi drewniana kapliczka wykonana w stylu ludowym. Ona także jest poświęcona św. Franciszkowi.

Łysica szlak – wędrówka w kierunku szczytu

Szlak ze Świętej Katarzyny na Łysicę nie jest wymagający, często spotkać tu można rodziny z dziećmi, które w czasie weekendu przyjeżdżają tu po prostu na spacer. Sami zdobywaliśmy ten szczyt wielokrotnie, albo na rozpoczęcie sezonu, albo w czasie krótkiego wyjazdu w świętokrzskie. Podejście od kapliczki św. Franciszka na szczyt nie zajmuje więcej niż 45-50 min.

Zaraz za kapliczką św. Franciszka zaczyna się podejście, najpierw po wygodnych drewnianych schodach, następnie leśną i kamienistą ścieżką. Im bliżej szczytu, tym więcej kamieni i głazów. Mniej więcej w połowie drogi, po prawej stronie zobaczysz wiatę z miejscem do odpoczynku lub ewentualnego schronienia w czasie deszczu. Zaraz za wiatą szlak skręca w lewo. W zasadzie do samego szczytu wędrówka odbywa się lasem, nie jest to więc widokowy szlak. Również na szczycie nie zobaczysz spektakularnych widoków, ale za to przy odrobinie szczęścia spotkasz czarownice odbywające akurat sabat…

A tak serio, z miejsca, gdzie znajduje się tzw. gołoborze, można dostrzec Górę Miejską oraz Psarską. Znajduje się tu replika krzyża z 1930 r. oraz w zasadzie niewidoczne pozostałości wieży triangulacyjnej. Jest tablica informacyjna oraz tzw. skrzyneczka klubowa Korony Gór Polski z pieczątką. Od strony lasu ustawiono kilka ławek, jest więc miejsce na spokojne wypicie herbaty i posiłek. W tym miejscu znajdujesz się na wysokości dokładnie 613,31 m n.p.m.

Skała Agaty czyli wyższy wierzchołek Łysicy

Stąd w ok. 10 min. dotrzesz do Skały Agaty, czyli najwyższego punktu Łysicy (613,96 m n.p.m.). Na wschodni wierzchołek Łysicy nie prowadzi jednak znakowany szlak turystyczny. Co ciekawe, chociaż w przewodnikach i na mapach turystycznych informacja o tym, że Agata jest punktem wyżej położonym niż zachodni wierzchołek Łysicy, była podawana wcześniej, twierdzenie to zostało zweryfikowane dopiero w 2017 r. przez naukowców z Politechniki Świętokrzyskiej.

Łysica – szlak z Kakonina

Alternatywny szlak wiodący na Łysicę rozpoczyna się w Kakoninie. Trasa jest dłuższa – ok. 8 km w dwie strony, ale łagodniejsza. Auto można zostawić na bezpłatnym parkingu przy zabytkowej XIX-wiecznej chałupie i stąd wyruszyć na szlak (oznaczenie niebieskie, czerwone). Po drodze na przełęczy św. Mikołaja znajduje się drewniana kapliczka.

Łysica – wejście z psem. Czy wolno?

Mimo wyraźnych zakazów, w czasie naszej wycieczki na Łysicę, widzieliśmy kilka osób z psami. Tymczasem na terenie Świętokrzyskiego Parku Narodowego z psem na smyczy można wędrować:

Na odcinku szlaku czerwonego Huta Szklana – Łysa Góra, biegnącym wzdłuż drogi asfaltowej na Święty Krzyż.
Na ścieżce pieszo-rowerowej między Świętą Katarzyną a Podgórzem (wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 752).

Obydwie trasy znajdują w strefie ochrony krajobrazowej. Na pozostałych odcinkach szlaków pieszych, na wszystkich ścieżkach edukacyjnych oraz we wszystkich obiektach edukacyjnych na terenie Parku obowiązuje zakaz wprowadzania psów. Oznacza to, że na Łysicę nie wolno wchodzić z psem. Więcej informacji podstawę prawną oraz wytłumaczenie powodów zakazu znajdziesz na stronie ŚPN.

A to “wisienka na torcie” naszej wycieczki na Łysicę… zięba zwyczajna:-)

Planujesz podróż?

Jeśli planujesz odwiedzić Kielce, przeczytaj nasz post: Kielce na weekend | Co warto zobaczyć w stolicy Gór Świętokrzyskich w 2 dni
Jeżeli interesuje Cię geologia i pozostałe rezerwaty na terenie Kielc, zajrzyj do wpisów: Rezerwaty przyrody w Kielcach: Kadzielnia, Ślichowice, Wietrznia oraz Centrum Geoedukacji
Jeśli zaś szukasz informacji o atrakcjach woj. świętokrzyskiego, znajdziesz je tutaj: Świętokrzyskie natomiast pozostałe wpisy z naszych wycieczek i podróży po Polsce tutaj: Polska
Jeśli podobają Ci się nasze posty, zapraszamy do polubienia strony Aktywnych w podróży na Facebooku oraz do śledzenia naszego profilu na Instagramie.
Będzie nam również miło, jeśli udostępnisz ten post swoim znajomym. Możesz również zostawić komentarz pod wpisem.