Kielce to naprawdę niezwykłe miasto! W samym jego centrum znajdziesz Kadzielnię – wspaniały rezerwat przyrody nieożywionej, który powstał na terenie dawnego kamieniołomu, na obrzeżach zaś dwa kolejne rezerwaty a zarazem byłe kopalnie – Ślichowice oraz Wietrznię. Każdy z nich jest inny, każdy w naszej ocenie warty odwiedzenia i to o każdej porze roku! Na Kadzielni dodatkowo możesz zajrzeć do jaskini lub wziąć udział w koncercie w jedynym w Polsce amfiteatrze usytuowanym w takim miejscu, a na Wietrzni zwiedzić Centrum Geoedukacji. W tym poście zabieramy Cię do wszystkich trzech rezerwatów – odwiedź z nami Kadzielnię, Ślichowice oraz Wietrznię.
Kadzielnia
Obecnie Kadzielnia to park rekreacyjny wraz z amfiteatrem, ale przede wszystkim z rezerwatem przyrody nieożywionej o nazwie Skałka Geologów (295 m n.p.m.). Jest to relikt dawnej Góry Kadzielnia należącej do wapiennego Pasma Kadzielniańskiego i jednocześnie najwyższe wzniesienie Kadzielni. Ze szczytu Skałki rozciąga się piękny widok na Karczówkę, Pasmo Zgórskie i Posłowickie oraz masyw góry Telegraf. Niestety Skałka Geologów nie jest udostępniona dla turystów, próżno szukać na niej szlaku turystycznego czy ścieżki edukacyjnej. Za to sam ostaniec można podziwiać niemal z każdej strony dzięki otaczającym go ścieżkom oraz punktom widokowym zlokalizowanym na ścianach kamieniołomu.
Kamieniołom na Kadzielni istniał od XVIII w. i dostarczał surowca m. in. do wypalania wapna. Ok. 1770 r. powstał tu pierwszy piec przeznaczony do tego celu, a wydobycie surowca skalnego stało się przyczyną powstania głębokiego wyrobiska, przez część dna którego możemy obecnie spacerować.
A jaka jest geneza nazwy „Kadzielnia”? Jedni mówią, że nazwa wzgórza pochodzi od rosnących tu ziół używanych do produkcji kadzideł. Inni zaś, że tereny te dzierżawił kadzielnik, czyli… kościelny. Może rzeczywiście ta druga wersja jest prawdopodobna, skoro wg legendy, niegdyś na Kadzielni znajdowało się miejsce pogańskiego kultu z ołtarzem służącym do składania ofiar. Co prawda to nie jest potwierdzony przekaz, pewnym zaś jest, że jeszcze w XVI w. wzgórzem opiekował się kościelny kieleckiej kolegiaty, którego zadaniem było m.in. „odpędzanie” pogańskich mocy…
Spacerując po dawnym kamieniołomie z łatwością można dostrzec ślady działalności górniczej. Ale nie tylko! Taki spacer to w pewnym sensie lekcja historii planety Ziemi. Skamieniałości organizmów sprzed milionów lat można odnaleźć w masywnych kadzielniańskich wapieniach budujących Skałkę Geologów oraz wschodnią część kamieniołomu. Paleontolodzy i geolodzy odnaleźli tu ślady m. in. gąbek, koralowców, liliowców czy ślimaków.
Co robić na Kadzielni? Po Kadzielni warto po prostu pospacerować podziwiając widoki. Nawet w sezonie turystycznym nie odwiedzają tego miejsca tłumnie turyści, dlatego teren można spokojnie zwiedzać. Kadzielnia oferuje również kilka atrakcji. Jest tutaj licząca ok. 160 m, podziemna trasa turystyczna (link), która powstała z połączenia trzech jaskiń – Jaskini Odkrywców, Prochowni i Szczeliny na Kadzielni. Niestety nie udało nam się jej odwiedzić, ponieważ w czasie kiedy byliśmy jaskinia była zamknięta z powodu pandemii COVID-19. Amatorzy mocniejszych wrażeń mogą skorzystać z tyrolki czyli trzech zjazdów na linie z przepięciami i spacerem mostem linowym zawieszonym wśród koron drzew. To wszystko w ramach Parku Linowego Kadzielnia (link).
Nie można nie wspomnieć o znajdującym się na Kadzielni amfiteatrze. To chyba jedyne tego typu miejsce w Polsce! Amfiteatr, na którego widowni może zasiąść ok. 5 400 widzów, znajduje się na południowej części wzgórza i technicznie jest niejako wkomponowany w kamieniołom. Od 2010 r. czyli od czasu gruntownej przebudowy ma profesjonalną scenę wraz garderobami i pomieszczeniami technicznymi. Nad sceną znajduje się zadaszenie, a nad widownią rozsuwany dach. Oczywiście jest on mocno zauważalny na tle ścian skał Kadzielni, ale skoro znajduje się tutaj od 1971 r., to chyba naturalnym było przebudowanie go, a nie usunięcie. A Wy co sądzicie? Komponuje się z Kadzielnią?
Kadzielnia – informacje praktyczne
– Jeśli na Kadzielnię wybierasz się samochodem, możesz zostawić auto na bezpłatnym parkingu, który znajduje się przy samym rezerwacie na ul. Krakowskiej. Można również zaparkować z drugiej strony Kadzielni, wzdłuż Alei Legionów lub przy stadionie piłkarskim przy ul. Ściegiennego.
– Jeśli korzystasz z komunikacji miejskiej, na Kadzielnię dojedziesz sprawnie praktycznie z każdego miejsca w Kielcach. W zależności od tego z jakiej linii skorzystasz, wysiądź na przystanku Krakowska Kadzielnia (4, 6, 7, 11, 12, 14, 17, 19, 24, 27, 29, 31, 32, 43, 55 , T), Al. Legionów Kadzielnia (linia nr 54) lub Al. Legionów stadion (4, 30, 44, 54). Szczegółowe informacje na temat komunikacji miejskiej znajdziesz na stronie Zarządu Transportu Miejskiego w Kielcach.
– Wstęp na Kadzielnię jest bezpłatny, zapłacisz zaś za wstęp do jaskini oraz za tyrolkę.
Ślichowice czyli Rezerwat Skalny im. Jana Czarnockiego
Ślichowice to najmniejszy z trzech prezentowanych w tym poście rezerwatów przyrody nieożywionej znajdujących się na terenie miasta Kielce. Utworzono go w 1952 r. i jest on pierwszym powstałym w Polsce rezerwatem geologicznym! A utworzono go w celu zachowania odkrywki skalnej przedstawiającej fragment tektoniki hercyńskiej Gór Świętokrzyskich w postaci charakterystycznie i silnie przefałdowanych skał wapiennych oraz porastającej ten teren roślinności zielnej i krzewiastej.
Wokół rezerwatu, w górnej jego części znajduje się ścieżka oraz punkty widokowe, skąd doskonale widać wspomniane fałdy skalne wraz z charakterystycznym obalonym fałdem obrazującym zachodzące tutaj miliony lat temu procesy tektoniczne. Można też zejść na dno wyrobiska, nad wodę, skąd również świetnie prezentuje się „ściana” ze strukturami fałdowymi. Znajdująca się tam zaś woda przybiera różne barwy, w zależności od koloru nieba – od stalowo-szarej po turkusową. My spędziliśmy tam trochę czasu, czekając aż zza chmur wyjdzie słońce i teraz z perspektywy czasu, cieszymy się, że mogliśmy dłużej obserwować rezerwat i ten zmieniający się kolor wody. Magii temu miejscu dodaje świadomość, że pofałdowane skały mają miliony lat…
Ślichowice – informacje praktyczne
– Jeśli poruszasz się autem, na bezpłatny parking przy rezerwacie dojedziesz ul. Kazimierza Wielkiego.
– Komunikacja miejska – podobnie, jak na Kadzielnię, w okolice kamieniołomu Ślichowice dojedziesz również wieloma autobusami (8,15, 23, 27, 29, 45, 46, 47, 102, 105, 108 112, N1, C). Wysiądź na przystanku Szajnowicza – Iwanowa I, a następnie skręć w prawo w ul. Kazimierza Wielkiego, którą po ok. 600 metrach dojdziesz do granicy rezerwatu.
– Wstęp do Rezerwatu im. Jana Czarnockiego jest bezpłatny.
Wietrznia
Utworzony w 1999 r. rezerwat przyrody nieożywionej „Wietrznia” im. Zbigniewa Rubinowskiego to najmłodszy i jednocześnie największy z kieleckich rezerwatów geologicznych. Znajduje się on we wschodniej części Kielc i jest końcowym ogniwem wspomnianego wcześniej Pasma Kadzielniańskiego. W jego skład wchodzą trzy połączone kilkupoziomowe wyrobiska: Wietrznia, Międzygórz i Międzygórz Wschodni, których łączna długość wynosi około 900 m. Na terenie rezerwatu mamy do czynienia z zapisaną w skałach historią rozwoju morza w okresie dewońskim czyli ok. 365-386 mln lat temu, dzięki czemu jest to jedno z największych odsłonięć skał tego okresu w Polsce!
Rezerwat Wietrznia to świetne miejsce spacerowe – przez dno dawnych wyrobisk biegną przygotowane ścieżki, w tym ścieżka edukacyjna wraz z tablicami informacyjnymi, z których można się sporo dowiedzieć o przeszłości geologicznej rezerwatu i terenu miasta Kielce. Są też punkty widokowe, z których można podziwiać panoramy Gór świętokrzyskich. Jedna ze ścieżek prowadzi do stawu z niewielką plażą, gdzie przy ładnej pogodzie spotkać można miłośników plażowania. Warto jednak pamiętać, że zarówno sam staw, jak i tutejsza roślinność wapieniolubna są istotnymi elementami rezerwatu.
W południowo-wschodniej części rezerwatu znajduje się Centrum Geoedukacji. Jest to nowoczesny obiekt, w którym prezentowane są stałe i czasowe ekspozycje o tematyce geologicznej i geograficznej, odbywają się warsztaty tematyczne, spotkania i pokazy naukowe. Niestety, podobnie, jak w przypadku jaskini na Kadzielni, z powodu pandemii nie udało nam się zwiedzić Centrum Geoedukacji.
Wietrznia – informacje praktyczne
– Do rezerwatu najwygodniej jest dojechać samochodem. Bezpłatny parking znajduje się przed Centrum Geoedukacji – z drogi krajowej nr 73 (ul. Tarnowska) skręć w ul. rtm. Witolda Pileckiego, a następnie w lewo w ul. Jana Karskiego i w prawo w ul. Daleszycką. Możesz również skręcić w ul. Wojska Polskiego, a następnie odbić w lewo w ul. Daleszycką.
– Jeśli na Wietrznię wybierasz się komunikacją miejską, skorzystaj z linii 1 lub 104 (kierunek Bukówka), wysiądź na przystanku Pileckiego/Karskiego, skąd musisz pokonać pieszo ok. 500 m do Centrum Geoedukacji. Druga możliwość – ok. 850 metrów od Centrum Geoedukacji zlokalizowana jest pętla autobusowa “Pileckiego” do której można dojechać liniami 34 i 54. I trzecia opcja – możesz dojechać w okolice zachodniej strony rezerwatu (liniami 11,25, 33, 34, 41, 45, 104, 108, 113, N2), wysiąść na przystanku Tarnowska/Wojska Polskiego, a stąd pozostaje do przejścia ok. 1 km – ulicami Wojska Polskiego i Daleszycką lub ścieżkami w obrębie rezerwatu Wietrznia.
– Wstęp na teren Wietrzni jest bezpłatny, zaś chcąc zwiedzić Centrum Geoedukacji należy kupić bilety. Można to zrobić przez Internet na stronie Geopark-Kielce.
Mapa – Kadzielnia, Ślichowice, Wietrznia – kieleckie rezerwaty przyrody nieożywionej, które warto odwiedzić w Kielcach
Aby zobaczyć listę punktów, które oznaczyliśmy – wybierz ikonkę zakładki na górze po lewej stronie..
Więcej postów z Kielc i okolic znajdziecie tutaj: Świętokrzyskie, natomiast pozostałe wpisy z naszych wycieczek i podróży po Polsce tutaj: Polska
Jeśli podobają się Wam nasze posty, zapraszamy do polubienia strony Aktywnych w podróży na Facebooku oraz do śledzenia naszego profilu na Instagramie. Będzie nam również miło, jeśli udostępnicie ten post swoim znajomym.